maandag 24 november 2008

Interview met Juan Carlos Aguilar Walstrhon, directeur van Casa Hogar Nuevo Amanecer te San Jeronimo, Cusco

Juan Carlos, kan u ons vertellen wat voor centrum Nuevo Amanecer is?
Nuevo Amanecer is een centrum waar verslaafde mannen terecht kunnen. In het centrum rehabiliteren deze mannen gedurende 14 maanden. De eerste drie dagen van hun verblijf krijgen ze de kans om uit te rusten en te wennen aan de nieuwe omgeving: Vanaf de vierde dag nemen ze deel aan het gestructureerde dagprogramma.
Na het programma helpen wij hen eveneens met hun resocialisatie. De mannen blijven voor de rest van hun leven deel van de familie die we hier vormen. Ze mogen steeds opnieuw bij ons aankloppen.

Hoe is het centrum ontstaan?
Vier jaar geleden werd het centrum in Cusco geopend. We zijn met 18 mannen uit het centrum van Arequipa naar hier gekomen om het centrum op te richten. Gedurende een half jaar gingen we dag in dag uit werken om geld te verdienen om de huishuur en andere onkosten te betalen. Ik verkocht bijvoorbeeld balpennen op straat. Anderen verkochten snoepjes, toiletpapier en dergelijke op de bus of gingen van deur tot deur. Na een half jaar begon het centrum financieel gezien stevig genoeg op zijn benen te staan. Ik besloot toen terug naar Arequipa te keren om mijn rehabilitatie van 14 maanden af te maken.

Hoe bent u toen terug in Cusco terechtgekomen?
Een aantal maanden na mijn terugkeer naar Arequipa kwam de executieve directeur naar me toe. Hij vertelde me dat er heel wat problemen waren in het centrum van Cusco. Het was niet helemaal duidelijk wat er aan de hand was. De directeur van Arequipa vroeg me naar Cusco terug te keren een kijkje te gaan nemen en de aanwezige problemen op te lossen. Eigenlijk wilde ik mijn programma in Arequipa gewoon afmaken en een leven buiten het centrum beginnen. Ik was de directeur echter erg dankbaar voor al zijn hulp bij mijn rehabilitatie en vond het moeilijk te weigeren. Samen met drie andere ‘hermanos’ (Zo noemen de drugsverslaafden die samen in een programma zitten elkaar. Ze beschouwen elkaar als familie.) ging ik naar Cusco. Hier trof ik het centrum in dramatische toestand aan. Het was geëvolueerd tot een toevluchtsoord voor verslaafden. Al het verdiende geld werd aan drugs besteed en de mannen gebruikten drugs in het centrum zelf. De rekeningen van het licht en de elektriciteit waren al in geen maanden meer betaald.

Wat hebt u gedaan om de zaken terug op orde te stellen?
Nadat ik contact had opgenomen met de directeur van Arequipa, zond die mij onmiddellijk een fax met een autorisatie tot directeurschap over het centrum van Cusco. Ik stapte naar de hermanos van Cusco en vertelde hen dat ik heel andere ideëen had over hoe de zaken in het centrum moesten verlopen en dat alles ging veranderen. Zij die het niet met mij eens waren, konden vertrekken. Uiteindelijk bleven er nog vier hermanos over. Sinds toen ben ik directeur van het centrum.

Hoe hebt u het directeurschap over een centrum met zoveel problemen aangepakt?
Het begin was zeer moeilijk. Er waren weinig inkomsten. Er was geen water of licht. De politie stond regelmatig voor de deur omwille van problemen met ex-bewoners. In de buurt had het centrum een zeer slechte reputatie doordat de buurtbewoners de voorgaande maanden last hadden ondervonden. Op een bepaald moment besloot de huisbazin ons bovendien uit het huis te zetten. In eerste instantie wou ze al onze bedden en het weinige keukengerei dat we hadden, in beslag nemen als garantie voor de schulden die we nog hadden. Ik zei haar dat dit niet mogelijk was. Waar zouden we slapen en hoe zouden we eten? Dit had de aanleiding tot herval van alle hermanos geweest kunnen zijn. Na een lang gesprek besloot ze me uiteindelijk te vertrouwen. Ik beloofde de schuld in de toekomst terug te betalen. Toen verhuisden we naar een ander district van Cusco, naar een huis met zeer weinig ruimte en faciliteiten. Eigenlijk was het onmogelijk om daar als groep te leven maar op dat moment hadden we geen andere keuze.

Hoe voelde u zich in deze situatie waarin u eigenlijk onvrijwillig beland bent?
Het was echt moeilijk. We waren volledig terug bij af. Ik was erg ongelukkig en er waren momenten waarop ik terug aan druggebruik dacht. Er was echter een stem in mij die me zei dat ik verder moest gaan met dit plan. De stem zei me dat ik niet mocht opgeven. Dit idee gaf me op een bepaalde manier een gevoel van vrede.

Wat hebt u gedaan om uit deze moeilijke situatie te raken?
Ik heb lang gezocht naar een ander huis maar ik had eigenlijk niet genoeg geld. Op een bepaald moment vond ik het perfecte huis in San Jeronimo waarop ik een gesprek met de huisbaas had. Ik vertelde hem wat mijn plan was en met hoeveel hermanos we waren. De huisbaas zei me dat ik wettelijk gezien een waarborg moest betalen. Dat kon ik niet, dus moest het plan opnieuw uitgesteld worden.
De enige uitweg die ik na een tijdje nog zag, was contact opnemen met een Nederlandse vrijwilligster die ik kende uit het centrum in Arequipa. Ze had me ooit gezegd dat als ik in de problemen zat, ze mij zou proberen te helpen. Ik belde haar dus op en legde de situatie uit. In eerste instantie zei ze me dat ze op dat moment geen geld had om mij te helpen. Ze zou me bellen als ze een oplossing had. Enkele maanden later was het zover. Ze belde me en zei me dat ze me 100 dollar kon lenen. Ze gaf het niet cadeau, ik mocht het lenen. Ik keerde terug naar de huisbaas in San Jeronimo en stelde hem deze waarborg voor. Hij ging akkoord en we konden verhuizen. Dit was een enorme opluchting voor mij.

Bracht het nieuwe huis de verbetering waarop u gehoopt had?
Ja, toch wel. In het begin moest ik alles zelf doen. Ik moest de mensen ontvangen, koken, de groep organiseren, geld bij elkaar zoeken etc. Al heel snel begon alles op gang te komen. Ex-verslaafden die ik kende van vroeger kwamen naar hier en hielpen me met de organisatie. Ze steunden mij. Vanaf het begin waren er ook buitenlandse vrijwilligers. Naast de praktische hulp die ze me gaven, hielpen ze me vaak met de financiële kant van de zaak. Ze kochten voedsel en materiaal voor het centrum.
Mettertijd zijn we als centrum heel erg gegroeid. We hebben nu bedden, een bureau, twee televisietoestellen, een computer etc. Er werkt hier nu ook een psychiater als vrijwilliger.

Wat wil u nog bereiken in de toekomst?
Mijn droom is om het centrum tot een soort boerderij om te vormen. We zouden hier gewassen kunnen kweken en vee kunnen houden. Daarmee zouden we dan geld kunnen verdienen. Op die manier zouden we veel meer mensen kunnen helpen die geen geld bezitten om een behandeling te betalen. We staan nu echter nog ver van de vervolmaking dat plan. We hebben het geld niet om materiaal te kopen.

Hoe slagen jullie er momenteel in om financieel rond te komen?
We krijgen geen steun van de regering. Alle patiënten betalen voor hun bed en hun voeding. De prijs die we daarvoor vragen, bedraagt 10 sol per dag (ongeveer 2,5 euro). Daarnaast vragen we aan alle patiënten een bijdrage van 300 dollar voor hun volledige verblijf van 14 maanden. Deze bijdrage gebruiken we om de onkosten van het huis te betalen en om huizen op andere plaatsen in Peru te openen. Heel wat patiënten kunnen dit echter niet betalen. Voor hen verlaag ik het bedrag.
Bovendien hebben mijn ouders de laatste jaren terug vertrouwen gekregen in mij en geven ze me een maandelijkse geldsom om het huis staande te houden. Daarnaast zijn er de vrijwilligers die vaak materiaal en voedsel voor ons kopen.

Aan welke middelen ontbreekt het jullie nog?
De keuken die in het centrum aanwezig is, is heel basaal. Daarvoor hebben we nog heel wat spullen nodig. We koken op een aarden oven met een houtvuur, waardoor de pannen en potten snel verslijten.
Onze matrassen vervangen we elke acht maanden. Het zijn dunne matrassen van katoen. We hebben geen geld om duurzame – en duurdere – matrassen aan te schaffen.
Ik zou graag een aantal fitnesstoestellen aankopen. Op het binnenplein is geen plaats om aan sport te doen. Sport is nochtans belangrijk in het desintoxicatieproces. De bewoners kunnen tijdens het sporten hun frustraties uitwerken.
Tenslotte willen we een schrijnwerkerij opstarten om eigen inkomsten te generen en minder afhankelijk te zijn van giften.

Kan je ons iets meer vertellen over die schrijnwerkerij?
Een aantal jaren geleden kwam een Nederlandse vrijwilligster voor ons werken, Diana Thomas. Deze vrouw had in haar thuisland met een gelijkaardige populatie gewerkt. Voor ze bij ons terechtkwam, had ze een ander project in Peru gesteund waarmee ze een erg negatieve ervaring had gehad. Diana had heel wat materiaal geschonken aan dat project. Toen ze een jaar later terugging, was de directrice gaan lopen met al het materiaal. Diana wilde daarom een ander project steunen maar ze wilde zich ervan verzekeren dat haar steun goed terecht kwam.
Gedurende vele maanden heeft ze hier gewerkt. Ze zag dat we in dit centrum heel gemotiveerd zijn om verder uit te bouwen. Op het einde van haar verblijf kocht ze een houtbewerkingsmachine voor ons. Ik ben de zaagmachine samen met haar gaan kopen om haar te tonen dat we haar geld niet voor andere dingen zouden gebruiken. We hebben nu echter nog twee werktuigen nodig om van start te kunnen gaan: een schuurmachine en een machine om het hout uit te snijden zodat de verschillende onderdelen in elkaar passen.
Wat giften betreft, werk ik trouwens altijd op die manier: ik aanvaard geen cash geld van vrijwilligers maar ik ga samen met hen de aankopen doen waarvoor hun giften bestemd zijn. Ik wil dat ze weten dat hun steun zijn doel bereikt. Vaak ben ik met vrijwilligers naar de supermarkt gereden om rijst en andere voeding te kopen. Ik vind het belangrijk dat ze zien dat we geen misbruik maken van hun hulp.

We kunnen ons inbeelden dat het moeilijk is om van start te gaan met een schrijnwerkerij. Welke toekomst ziet u voor dit project?
Onlangs heeft Fairplay, een Spaanse school, ons gecontacteerd. Ze willen 220 houten kaders laten maken waarin ze reclame kunnen ophangen voor hun school. De wet verbiedt immers dat affiches rechtstreeks op de muur worden aangeplakt. Ze hebben ons gevraagd een offerte op te stellen.
We hebben namelijk concurrentie van de gevangenis die ook een schrijnwerkerij heeft. Doordat zij overheidssteun ontvangen kunnen ze de elektriciteitskosten uit hun offerte houden. Bovendien konden ze door die steun machines aankopen, terwijl wij deze momenteel moeten huren en in onze offerte verwerken. Als we machines zouden bezitten, zou het gemakkelijker zijn om op de markt te concurreren.

Stel dat we geld inzamelen voor éen machine, zou dit jullie verder helpen?
Zeker, dan zouden we één machine minder moeten huren. Met de extra inkomsten zouden we ons na verloop van tijd de laatste machine kunnen aanschaffen.

Zijn er ook andere bestellingen?
Fairplay heeft ons beloofd dat er andere bestellingen zullen volgen als ze tevreden zijn over ons werk. Binnenkort moeten ze hun deuren vervangen en nieuwe ramen plaatsen. Bovendien gaat mond aan mond reclame zeer snel als iemand tevreden is over je werk.

Bedankt voor je tijd en veel succes met je project!
MARIJ VERWAEST - REIN DECONINCK
21/11/2008

Geen opmerkingen: